«ՀԱՅՐԵՆԱՍԵՐՆԵՐԸ»

Երբ շրջում ես բլոգերով ու սայթերով, ականատեսն ես լինում բաների, որոնց մասին նախկինում միայն լսել էիր, այն էլ ականջի ծայրով: Օրինակ, հանդիպում ես մարդկանց, որ 21-րդ լուսավոր դարի առաջին տասնամյակում խոսում են գենի ու տարածքի միջև սերտ կապի, Հայկական լեռնաշխարհի և Հայ տեսակի հոգե-մարմնական գծերի անբաժանելիության, առանց Սևանի և Արարատի վսեմ տեսարանների հայի գոյատևման անհնարինության մասին (ինքս արդեն 10 տարի է հեշտությամբ գոյատևում եմ առանց Սևանի լողափների ու այնտեղի զզվելի արևի և վստահ եմ, որ առանց Արարատի «վսեմաշուք տեսարանի» էլ մի կերպ կդիմանամ):
Խոսում են նաև Արմենների Ցեղի նկատմամբ պաշտամունքի, հայ ազգի 5000 ամյա պատմության, դրա գենի վեհության և բացառիկության մասին, մեր ցեղին ստորադասում աշխարհի բոլոր ժողովուրդներին ու ազգերին: Այս ամենը, իհարկե, իրենց գործն է. թող մտածեն ինչ ուզում են, թող գրեն ինչ ուզում, և թող հյուսեն իրենց ուզած ծրագրերը: Դա նրանց իրավունքն է և արտոնությունը՝ տեսնել Հայաստանի ապագան իրենց Արմենական պրիզմայով ու հավատալ այդպիսի Հայաստանի հզորությանը:
Հաճախ բանը հասնում է նաև քիչ ավելի վտանգավոր հայտարարությունների, ինչպիսիք են, օրինակ, ԼՂՀ-ն պաշտոնապես ճանաչելու պահանջները, կամ էլ Արևմտյան Հայաստանը քրդերին վարձով տալու առաջարկները…
Սա արդեն մի քիչ մտահոգիչ է, որովհետև եթե հետևենք «հինգհազարամյա մշակույթի կրողներ ու Արարատի հետ գենետիկական անուղղակի կապ ունեցող» ազգայնականների խորհրդին ու ճանաչենք ԼՂՀ-ն, ապա Հայաստանն ակնթարթորեն կդառնա վտարակ միջազգային ասպարեզում, կճանաչվի ագրեսոր, իսկ Ադրբեջան էլ պատերազմ սանձազերծելու փայլուն հնարավորություն կստանա:
Դե իսկ քրդերի հետ առք ու վաճառք սկսելու և վարձով տարածքներ հանձնելու (տպավորություն է ստեղծվում, թե խոսքը քյաբաբնոցի մասին է, այլ ոչ թե տասնյակ հազարավոր կիլոմետրերի) մասին առաջարկների ողջամտությունը չեմ էլ քննարկի, կթողնեմ Ձեր դատողությանը: Սակայն սա էլ այնքան մեծ խնդիր չէ, ինչքան թվում է առաջին հայացքից, որովհետև ԼՂՀ անկախության ջատագովները դժվար թե գան իշխանության, և նրանց մտքի փայլատակումներն այդպես էլ կմնան թղթի վրա՝ ի բարեբախտություն մեզ չդառնալով իրականություն:
Բայց կա մի բան, որ իրոք արժանի է քննարկման: Դա, այսպես ասած ազգայնական- հայրենասերների ու հայրենասերների նոր տեսակի՝ խրոխտ և անզիջում «հիգերորդշարասյունականների» (այսինքն այդ տեսության կողմնակիցների) մոտեցումն է այլակարծության յուրաքանչյուր դրսևորմանը: Իսկ մոտեցումը մեկն է՝ ԴԱՎԱՃԱՆ կամ ԳՈՐԾԱԿԱԼ:
Տրամաբանությունը չգիտեմ, տրամաբանություն կարելի է ասել որ չկա էլ, ուղղակի այս մարդիկ համարում են, որ եթե չես հարում իրենց ուղեգծին, եթե չես կիսում իրենց արժեքները, ուրեմն քոնը կեղծ է ու կործանարար՝ տանող դեպի անդունդը: Եթե դու զզվում ես Գարեգին Նժդեհի ուսմունքից, չես հավատում հայ ազգի հինգհազարամյա պատմությանը, կասկածամտորեն ես վերաբերվում Ստամբուլը արյան ծով սարքելու հեռանկարի իրականանելիությանը, եթե դու արյունով ցողված հողեր ու ազատագրված տարածքներ չես պաշտում, եթե Հայաստանին չես համարում տարածաշրջանի հսկա, որը կարող է հավերժ պայքարել բոլորի դեմ ու հարկ եղած դեպքում էլ հակահարված տալ Ադրբեջանին, ապա դու ԳՈՐԾԱԿԱԼ ԵՍ, դու ԴԱՎԱՃԱՆ ԵՍ, եթե չես սիրում ֆիդայական երգեր, իսկ 1900-ականների հայդուկների ուղիղ 90 տոկոսին համարում ես ավազակ ու պատուհաս հայ ազգի գլխին, ապա դու ազգային արժեքները ոտնահարող ու պղծող ՈՒՐԱՑՈՂ ԵՍ: Եվ այսպես շարունակ...
Բայց մի վարկյան, այ ազգայնական-հայրենասեր-անզիջում հայեր: Ձեզ ո՞վ է ասել, որ ձեր տեսակետն է ճիշտ ու անսխալական, ձեզ ո՞վ է ներշնչել, որ հենց ձեր շուրթերով է բարբառում ճշմարտությունը: Ի՞նչ է, դուք բոլորդ դեկարտներ ու սպինոզաներ եք, որ ձեր ասածներն ընդունենք որպես անվերապահ ճշմարտություն: Թե նստել, հատորներով աշխատություններ եք գրել, ձեր տեսությունները հիմնավորող անթիվ-անհամար գիտական հետազոտություններ արել, որ հիմա էլ ձեր կածիքն եք սահմանել որպես ճշմարտության բարձրագույն նշաձող:
Ինչ է, չի՞ կարող լինել այնպես, որ ոչ թե դուք եք ճիշտ, այլ ձեր ընդդիմախոսները, իրատեսական են Հայաստանի ու հայ ժողովրդի ապագայի ոչ թե ձեր, այլ հենց նրանց տեսլականը:
Ըստ ձեզ, չի կարող, որովհետև հակառակ դեպքում գոնե մի ակնթարթ կվարանեիք ու կասեիք. «Ախր իմ եղածն ընդամենը լրագրող-հրապարակախոս ա (լավագույն դեպքում...). ես էտ բնագավառներում ոչ նորմալ կրթություն ունեմ, ոչ նորմալ գիտելիք ու ոչ էլ մասնագիտական վերլուծություն անելու ունակություն: Կարո՞ղ ա էս մարդիկ էլ են ճիշտ, կարո՞ղ ա իրանց ասածի մեջ էլ ճշմարտության մասնիկ կա»:
Ես, համենայնդպես գիտակցում եմ, որ եղածս ընդամենը արևելագիտության բակալավր է, ու երբեք թույլ չեմ տալիս քիթս տնկել ու հայտարարել, որ չկա ճշմարտություն բացի իմինից, իսկ ես դրա անսխալական կրողն եմ:
Եթե հայ ազգի ապագան տեսնում եմ Ադրբեջանի հետ խնդիրը փոխզիջումներով կարգավորելու և հայ-թուրքական սահմանի բացման տիրույթում, ապա հարգում եմ նաև հակադիր տեսակետը, եթե տանել չեմ կարողանում Պարույր Սևակի, Վահան Տերյանի կամ էլ Հովհաննես Շիրազի պոեզիան, ապա չեմ հայտարարում, որ այն վատն է, իսկ նրանց երկրպագուներն անճաշակ ու բռի: Եթե 20-րդ դարասկզբի հայ հայդուկների դերը մեր ազգի բարեկեցության գործում գնահատում եմ 0, ապա դա էլ է փոփոխման ենթական կարծիք, եթե «քաղաքացիական հասարակությունը» համարում եմ սոցիումի ավելի ավելի բարձր ու կատարյալ տեսակ, քան թե Ցեղը կամ էլ Արմենական ազգը, ապա դա էլ անքննելի չէ:
Իսկ ազգային արժեքների ու հայրենասիրության մասին ունեմ ուրույն պատկերացումներ, բայց դրանք հաստատ չեն նույնանում հողերի, «Արարատի ու Սևանի վսեմաշուք» բնապատկերի, կամ էլ թուրքերին ի սրտե ատելու և Ստամբուլն արյան ծով սարքելու ցանկության հետ: Եվ ամենակարևորը, ԴԱՎԱՃԱՆ ու ԳՈՐԾԱԿԱԼ չեմ համարում մարդկանց, ովքեր չեն կիսում կարծիքս…


P.S. Ժամանակակից գրականության դասական, ավստրիացի մեծ գրող Թոմաս Բերնհարդն իր ստեղծագործություններում սևացնում էր ավստրիական հասարակությանն ու աղբ լցնում դրա վրա, Վիեննայի նման եթերային քաղաքն անվանում աշխարհի ամենակեղտոտ ու գարշելի բնակավայրը, իսկ Ավստրիան՝ ամենաանտանելին երկրներից: Բերնհարդն այն աստիճան էր ատում Ավստրիան, որ նույնիսկ կտակում արգելեց իր ստեղծագործությունների հրատարաումը հարազատ երկրում... Թե ինչ բախտի կարժանանար Բերնհարդը Հայաստանում, չեմ էլ ուզում պատկերացնել, բայց Ավստրիայում նրան պաշտում են ու համարում բոլոր ժամանակների մեծագույն գրող՝ դասական դասականոց:


P.P.S. Քանի որ խոսք գնաց Բերնհարդից, ասեմ, որ նրան ավելի եմ սիրում, քան հայ բոլոր արձակագիրներին միասին վերցրած, Պրոկոֆևին Արամ Խաչատրյանից մեծ կոմպոզիտոր եմ համարում, Դանթեն են ինձ համար երկու Գրգոր Նարեկացի արժե, Հեգելը մի քանի տակ ծալած ունի բոլոր նժդեհներին ու ռափայել պատկանյաններին, դե իսկ հայկական ու իտալական կինոյի միջև չեմ էլ փորձում որևէ զուգահեռ տանել: Ի՞նչ է, պարոնայք հայրենասերներ, հայտնեք ձեր բարձր կարծիքը, ուրեմն ես հայրենասեր չե՞մ:

Չորեքշաբթի, Հայկ
--