Բորոդինոյի ճակատամարտը պատմության մեջ մտել է որպես իր դարաշրջանի ամենաարյունալի օրերից մեկը, երբ մի քանի ժամերի ընթացքում խաղարկվեց Նապոլեոնի ռուսական կամպանիայի անփառունակ հանգուցալուծումը։ Այդ օրը ռուսական բանակի ողջ կազմը մարտնչեց ինչպես երբեք՝ մաքրելով Աուստերլիցի և Ֆրիդլանդի խայտառակ բծերը։ Սակայն Բորոդինոյի հետ կապված կա մի դրվագ, որ իր փայլով ու վեհությամբ խամրեցնում է օրվա մնացյալ բոլոր սխրանքները։ Ամենակատաղի և համառ մարտը ծավալվել է Սեմյոնովյան ֆլեշերի մոտ, որոնց պաշտպանությունը ղեկավարում էր անձամբ գեներալ Բագրատիոնը, ում համար Բորոդինոն դարձավ վերջին ճակատամարտը կյանքում։ Սակայն նախքան ֆրանսիական արկի բեկորը կջախջախեր նրա ազդրը, Բագրատիոնը ականատես եղավ ռուսական ամրացված հրակնատների վրա ֆրանսիակա հետևակի հուսահատ գրոհին։ Տեսնելով խիտ շարքերով դիմահար կրակող թնդանոթներին գրոհող ֆրանսիացի գրենադյորների անձնուրաց քաջությունն ու խիզախությունը՝ Բագրատիոնը չկարողացավ զսպել հիացմունքն ու հրճվանքով մի քանի անգամ ՈՒՌԱ գոչեց`իր երդվյալ հակառակորդներին, ֆրանսիացիներին։ Մեծ զորահրամանատարի համար տարբերություն չկար արդյոք իր առջև ոխերի թշնամի է, թե՝ հարազատ բարեկամ. նրա համար բարձրագույն արժեքը հենց անձնազոհ սխրանքն էր, խիզախության իդեան, այլ ոչ թե դրա կրողի ազգային կամ քաղաքական պատկանելիությունը։ Ֆրանսիական թշնամական գրոհին ՈՒՌԱ-ով ողջունելը Բագրատիոնին չդարձրեց նվազ հայրենասեր, չջլատեց նրա նվիրումն ու խիզախությունը, չխանգարեց րոպեներ անց գլխավորել ռուս կիրասիրների հակագրոհն ու ստանալ մահացու վիրավորում...
--
Անցավ 200 տարի և Գեորգի Վանյան անվամբ մեկը որոշեց Հայաստանում անցկացնել ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոն, իսկ հայրենասերների մի մեծ խումբ դա ընկալեց որպես սրբապղծություն, դավադրություն, ապազգային գործունեություն, նողկալի ծախվածություն, համբալություն և այլն։ Իսկ քանի որ facebook-ը մտքեր արտահայտելու և հայրենասիրական գործունեությամբ զբավելու ամենահարմար հարթակներից է, փառատոնի ապազգային բնույթի լուսաբանումը տեղափոխվեց նաև վիրտուալ հարթություն։ http://www.facebook.com/event.php?eid=118393321556010- էջում ծավալվել է բավական հետաքրքիր մտքերի փոխանակում, ընդ որում հեղինակների բավական հետաքրքիր բազմազանությամբ. այնտեղ է մի հեթանոս-քաղաքագետ, ով որոշել է երկրպագել արժեքների (հեթանոսություն), որից գերմանական բարբարոս ցեղերը հրաժարվել են դեռ հարյուրամյակներ առաջ, այնտեղ է հայ լրագրության երևելի ներկայացուցիչ Անի Քոչարը, որի հայրենասեր սիրտը չի կարողացել կրել ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոնի զազիր փաստի ծանրությունը, և նա, արդար ցասումի պոռթկման պահին, ԼԱՏԻՆԱՏԱՌ հայերենով ՀԱՅՐԵՆԱՍԻՐԱԿԱՆ շանթեր է նետել ուխտադրուժ նախաձեռնության ուղղությամբ (Այծեմնիկի ու Փառանձեմի ոգով), այնտեղ է մի ինչ-որ սուբյեկտ (ոչ իր պրոֆայլով), որ հրապարակավ օգտագործում է այնպիսի հայհոյանքներ, որոնցից Նիժնի Տագոլիի ամենավերջին բոմժն էլ կխորշի (վերջիվերջո բերանով հաց ես ուտում. պետք չէ այն աղտոտել այդ աստիճան)։ Մի խոսքով հավաքվել է բազմաներկայացուցիչ մի խումբ, որին միավորում է մեկ բան. ատելությունը ադրբեջանական ֆիլմերի և դրանք Հայաստանում ցուցադրելու իրողության նկատմամբ։ Իսկ ատելության պատճառը, իհարկե ոչ թե ֆիլմերի բովանդակությունն է, այլ դրանց թողարկող երկրի անվանումը՝ ԱԴՐԲԵՋԱՆ։ Այսինքն, եթե փառատոնը ադրբեջանական ֆիլմեր է ցուցադրելու, եթե դրանք ստեղծվել են թշնամական երկրում, եթե դրանք ներկայացնում են ադրբեջանական իրականություն, ապա դրանք աղբ են, իսկ ֆիլմերի դիտումը համահավասար է հակահայրենասիրության և ուրացման։
Ծագում է մի շատ տրամաբանական հարց. իսկ ինչո՞ւ։ Թող որ ադրբեջանցիների մի մեծ խումբ մնացյալ ազգի թողտվությամբ տարիներ առաջ գործեց զանցանք, որն իր դաժանությամբ համեմատելի է միայն ցեղասպանության հետ, թող որ նրանք առ այսօր ոչ միայն չեն ընդունել ոճիրը, այլև հնարավորության դեպքում ևս մեկ անգամ կկրկնեն դա, թող որ ազերիների ձեռքով խոշտանգվել և սպանվել են հազարավոր հայեր, որոնց մահվան կսկիծը բոլորիս սրտում է։ Մի՞թե որևէ կապ կա այս ամենի և ադրբեջանական անմեղ ֆիմերի միջև։ Չէ որ խոսքն ընդամենը տեսաժապավենի, արվեստի գործի մասին է, որը ստեղծել են ատելությամբ ու մարդասպանությամբ չաղտոտված ձեռքեր և որոնց բովանդակությունն անգամ ամենանվազ կերպ չի առնչվում Ադրբեջանում մոդայիկ հակահայկական քարոզչությանը (ֆիլմերը նվիրված են հասարակ մարդկանց կյանքին ու խնդիրներին)։ Ի՞նչ կապ ունի թե որտեղ է արտադրվել ֆիլմը, ի՞նչ կարևոր է թե որ ազգի ներկայացուցիչներն են դրա հերոսները, մի՞թե կինոնկարն առաջին հերթին մշակութային կատեգորիա չէ, որի մեջ պետք է փնտրել միայն արվեստ և գեղագիտություն, այլ ոչ թե մտածացին քաղաքական ենթատեքստ։
Ավելին, ֆիլմերի նկատմամբ ատելությունը տարածվում է նաև դրանք դիտել պատրաստվող հայերի վրա, որոնք չգիտես ինչու հռչակվում են դավաճան-թուրքեր։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ հայրենասիրության չափանիշներից մեկը դա ադրբեջանատյացությունն է։ Ո՞վ է ասել որ ադրբեջանական ազգի նկատմամբ գարշանք չտածելը դա վատ բարքի նշան է։ Ես գիտեմ շատ մարդկանց, որոնց հայրենասիությունը ոչ մի կապ չունի ադրբեջանատյացության հետ։ Դատապարտելով անցյալի հանցագործություններն ու ոճիրները, նրանք նաև գիտակցում են, որ դահիճներ կան բոլոր ազգերում (այդ թվում և Հայաստանում), և պետք չէ տականքների մի խմբին հասանելի նողկանքը ժայթքել ողջ ազգի վրա։ Մարդկանց այդ խումբը նաև գիտի, որ չնայած ադրբեջանական ազգն այսօր մեր թշնամին է, այնուամենայնիվ նրա կողմից ստեղծվում են հայատյացությունից զերծ գեղեցիկ արժեքներ, որոնք արժանի են խորին հարգանքի։ Բացի այդ, մարդկանց այդ խումբը հայրենասիրություն հասկացողության տակ հասկանում է ոչ թե ինքնամոռաց ատելություն թուրքերի նկատմամբ կամ հայկական գենի փառաբանում, այլ նվիրված ու անմնացորդ աշխատանք, որը վաղ թե ուշ վերափոխելու է մեր իրականության գոնե մի հյուլեն։ Ցավոք, նրանք այսօր արժանանում են դավաճանի և ազգի թշնամու խարանին միայն այն բանի համար, որ չեն ատում թյուրքական մի երկու ազգի, կամ էլ չեն դատապարտում էրոտիկ կայքերն ու համասեռամոլությունը...
Իհարկե, դա յուրաքանչյուրի իրավունքն է զուտ զգայական հողի վրա ատել թե ադրբեջանական ազգը, թե նրա ստեղծած արժեքները, սակայն իրենց հայացքներին չմիանալու հիմնավորմամբ մեղադրել այլոց թե դուք դավաճան-թուրքեր եք, նրանց ոչ մեկ չի լիազորել։ Այստեղ ծագում է մեկ այլ՝ բավական նուրբ հարց. լավ, եթե ոչ ադրբեջանատյացությունը, ապա ի՞նչն է այդ դեպքում դավաճանություն և ուրացում հայրենքին։
Ամերիկայի քաղաքացիները պաշտոնական երդմնակալության ժամանակ ձեռքը Աստվածաշնչին արտասանում են. «Երդվում եմ պահպանել և պաշտպանել ԱՄՆ Սահմանադրությունը ներքին և արտաքին թշնամիներից և թող օգնի ինձ Աստված այդ գործում...»։ Ամերիկացի հասարակ քաղաքացին չի չգիտի, թե ինչ բան է ազգային ատելությունը, թքած ունի թե քանի տարեկան է իր ազգը, անտարբեր է թե ինչպիսի հայացքներ ունի իր հարևանը (ադրբեջանամետ, թե ադրբեջանատյաց)։ Նրա համար գոյություն ունի մեկ բարձրագույն արժեք՝ մարդու հիմնարար իրավունքներն ու ազատությունը պաշտպանող Սահմանադրությունը, որի առջև խոնարհումն ու հնազանդությունն էլ ամերիկացին ընկալում է որպես հայրենասիրություն։ Յուրաքանչյուր ոք կարող է ատել այն ազգին, որին կցանկանա, հաճախել այն ֆիլմերի փառատոններին, որոնք կհամարի գեղագիտական, սակայն բավ է որ մեկը փորձի ոտնձգություն անել ԱՄՆ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆ նկատմամբ, հասարակ ու թմբլիկ յանկին կվերածվի գազազած առյուծի։ Դժվարանում եմ ասել, թե որն է ավելի ճշմարիտ. հայրենասիությունն ընկալել որպես ադրբեջանատյացություն ու ադրբեջանական քաղաքականապես անմեղ ֆիլմերի ցուցադրման դեմ պայքար, թե անմնացորդ ակնածանքը սեփական Սահմանադրության հանդեպ, սակայն օբյեկտիվ իրականությունը, որն ի դեպ լավագույն դատավորն է, արդեն կայացրել է իր վճիռը։ Երկրները, որտեղ հայրենասերները ընդվզում են այլ ազգերին չատող ու նրանց ֆիլմերը դիտող անձանց դեմ հայտնվել են քաղաքակրթական աղբահորում, իսկ այդ երկրների քաղաքացիների տարրական իրավունքները ոտնահարվում են ոչ թե ամեն օր, այլ ամեն ժամ, քանի որ հայրենասերների մի հոծ զանգված դրա դեմ ընդվզելու ոչ ժամանակ, ոչ էլ ցանկություն չունի (նրանք զբաղված են իրենց պատկերացմամբ հայրենասիրական գործուեությամբ)։ Իսկ ԱՄՆ-ի տիպի երկրներում հանրությունը թքած ունի դու համասեռամոլ ես, թե «պանյատներով աբրող ապեր»։ Փոխարենը ոչ մեկ, անգամ Աղֆանստանի պատերազմի հերոս-գեներալները (ինքնաբերաբար զուգահեռներ մեր հերոս-գեներալների հետ...), չեն կարող խախտել որևէ մեկի՝ անգամ ամենամուսուլմանամոլ-համասեռամոլ բոմժի մարդկային իրավունքները։
Բացի այդ, նորմալ և քաղաքակիրթ երկրներում իրերի մասին դատում են ոչ թե դրանց թողարկող երկրների կամ էլ ազգությունների անվամբ, այլ երևույթների բովանդակությամբ ու արժեքներով։ Արդեն չեմ էլ հիշում թե որտեղ եմ կարդացել այս պատմությունը։
Երկրորդ համաշխարհայինի ավարտին, երբ դաշնակիցների բանակը սեղմում էր աքցանը նացիստական Գերմանիայի շուրջ, ամերիկյան մի ջոկատ ազատագրում է ֆաշիստների մահվան գործարաններից մեկը։ Հասկանալի է, որ համակենտրոնացման ճամբարի ողջ անձնակազմը նախապես փախել էր, որպեսզի խուսափի արժանի պատժից։ Եվ ամերիկացի սպաներից մեկն իր մեմուարներում գրում է, որ միայն գերմանացի բարձրաստիճան մի ՍՍ-ական էր, որ մնացել էր ճամբարում։ Սպան, որ տեսել էր Երրորդ Ռեյխի փառավոր հաղթանակներն ու կիսել դրանց հրճվանքը, մինչև վերջ էլ հավատարիմ էր մնացել իր արժեքներին և որոշել կործանվել բոլոր կողմերից շրջապատված Երրորդ Ռեյխի փլատակներում։ Ամերիկացին գրում էր, որ երբ նրանք մտան սենյակ, իրենց առջև կանգնած էր ոչ թե հուսալքված կամ մոտալուտ վրեժի սպասումից նվաղած ինչ-որ խղճուկ «Ֆրից», այլ ՍՍ-ի տոնական համազգեստով, կուրծքը ծայրից ծայր վերմախտի ամենաբարձր շքանշաններով զարդարված, արհամարհանքով ու մեծամտությամբ իրենց նայող հաղթանդամ կապուտաչյա արիացի՝ թիկունքում Հիտլերի դիմանկարը, սեղանին Շոպենհաուերի հատորերից, իսկ գրամոֆոնը նվագում էր Վագների «Տանհաուզեր» օպերան։ Ինչ-որ անըմբռնելի վեհություն կա մահը խղճուկ փախուստից նախընտրած, մինչև վերջ իր գաղափարներին հավատարիմ մեծամիտ ու հպարտ գերմանացու մեջ, որը հուզել էր անգամ ամերիկացուն։ Չնայած իր առջև ոճրագործ-դահիճ էր, որի ձեռքերն արյունոտված էին հազարավոր նահատակների անմեղ արյունով, ամերիկացի սպան մի քանի ժլատ գովասանք էր նվիրել ՍՍ-ականին, որի նվիրվածությունը (թեկուզև անարժան գաղափարներին) հուզել էր բոլորին...
Նորմալ երկրի նորմալ քաղաքացին նման է Բագրատիոնին և ամերիկացի այդ սպային, ովքեր գնահատում էին գեղեցիկն ու վեհը՝ անկախ դրանց կրողների ռասսայական, կրոնական և ազգային պատկանելիությունից։ Նորմալ երկրներում հասկանում են, որ հակառակ վարքը հղի է վտանգավոր հետևանքներով, քանզի սկզբում երկակի ստանդարտներ են օգտագործում ազգային հողի վրա, ապաև այդ խտրականությունը տեղաափոխում ես քո երկրի տարածք։ Եվ վերջում ստեղծվում է մի կացություն, երբ երկրումդ գողությունը գողություն չէ, քանի որ այն արել է «շատ մոտիկ մարդ», ԳԱԻ-ին կոռուպացված է ու այլանդակ, քանի դեռ չի կանգնեցրել քո մեքենան, ըտրակեղծիքներն այլանդակություն են, քանի դեռ քավորդ «ձեն լցվնելով» լավ ավտո չի գնել իրեն, ախատելով առաջ գնալն «ազգի արուն ծծել ա», քանի որ հաջողակը ղարաբաղցի է, և այլն։ Այսինքն, մարդիկ սկսում են առաջնորդվել ոչ թե բուն արժեքով, այլ դրա կրողի հետ իրենց հարաբերությունների կարգավիճակով։ Ինչքան էլ անհավանական թվա, բայց ասածիս վառ ապացույցը կար նաև facebook-յան վերոնշյալ էջում։
Ինչպես հիշում եք, ասեցի որ այնտեղ ոմն մեկը գռեհիկ ու գարշելի հայհոյանքներ էր տեղադրում էջում, որը տեսնում էին 100-ավոր մարդիկ։ Նրանք բոլորը թունդ հայրենասերներ են, Ադրբեջանի ու նրանց ֆիլմերի երդվյալ թշնամիներ, որոնք անընդհատ զայրանում էին ապազգային փառատոնի դեմ։ Զարմանալի է, սակայն այդ 100-ավոր հայրենասերներից, որոնք, կարելի է ենթադրել, ազգային արժեքներով են քնում ու զարթնում, և ոչ մեկ (բացառությամբ երկու անձանց) դատապարտող որևէ բառ չգրեց այդ հայհոյանքների հեղինակի հասցեին, ոչ մեկ չհիշեց (կամ էլ չուզեց հիշել), որ հայ ազգի ամենագեղեցիկ ավանդույթներից է խոնարհ հարգանքը կնոջ նկատմամբ։
Իսկ գիտե՞ք ինչու։ Որովհետև հայհոյողն ու անպարկեշտ վարք ցուցաբերողը իրենց գաղափարական համակիրն է, որի «մանր-մունր» թերությունների վրա կարելի է նաև աչք փակել հանուն ընդհանուր մեծ գաղափարի։ Իսկ նրա այլանդակ վարքը ընդամենը մանր չարաճճիություն է, ադրբեջանատյացության ավելցուկի արդյունք, որը միշտ էլ արժանի է «հարգանքի», եթե անգամ դրսևորվում է ամենագարշելի բառերի տեսքով։ Ինչ վերաբերվում է հեզ հայուհիներին, ապա հանուն այնպիսի վեհ նպատակի իրագործման, ինչպիսինն է ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոնի ձախողումը, կարելի է նաև հանդուրժել նման գանգրենայի առկայությունը մեր միջավայրում... Հանուն վեհ գաղափարի...
Երեքշաբթի իրիկուն, Հայկ
P.S. Կա նաև հարցի մեկ այլ կողմ։ Մի ծանոթ մարդ ասում էր, որ ինչքան էլ լավն ու վերամբարձ լինեն ադրբեջանական ֆիլմերը, պետք չէ դրանք ներկայացնել հայ հասարակությանը, քանի որ այդկերպ կնվազեցնենք մեր ատելությունը ադրբեջանցիների նկատմամբ։ Իսկ այդ ատելությունը մեզ շատ է անհրաժեշտ, քանի որ օդում կախված է պատերազմի վտանգը։ Իսկ ես հարցրեցի։ Երբ հեղափոխական Ֆրանսիայի կիսասոված, ցնցոտիավոր զինվորները սվիններով ողջ Եվրոպայից պաշտպանում էին Մեծ Հեղափոխության արժեքները, ի՞նչն էր նրանց առաջ մղում՝ ատելությունը ավստրիացիների կամ պրուսացիների նկատմամբ, թե՞ 1791 թ. Սահմանադրությունն ու «Ազատության, հավասարության, եղբայրության» գաղափարները փրկելու մղումը...
Սակայն ցավոք, նա ավելի ճշմարիտ էր, քանի որ մենք չունենք ոչ Սահմանադրություն և ոչ էլ արժեքներ, հանուն որոնց արժե զոհել կյանքը։
--
շատ լավն էր
ReplyDeleteԽոսք չկա, Հայկ ջան, ապրե՛ս։ Ի դեպ, տառացիորեն մի երկու ժամ առաջ "վերադարձա համացանց" մեկշաբաթյա "ապացանցված" կացությունից հետո ու տեղեկացա այն հանդիսավոր արարողության մասին, որ տեղի է ունեցել քո և Տաթևիկի կյանքում։ Թո՛ղ ամեն ինչ լավ լինի ձեզ մոտ։
ReplyDeleteՀոդվածագրին մի հարց եմ ուզում ուղղել` իսկ դուք անձնական ինչ հակակրանք ունեք Անի Քոչարի դեմ, ում անունը հատուկ շեշտելով ու հեգնանքի ակնհայտ երանգավորմամբ արտահայտում եք ձեր դարակազմիկ մտքերը, իսկ չեք բարձրաձայնում այն մարդկանց անունները, այդ թվում` ձեր ծանոթի, թե նրանք հասարակությանը ոչինչ չասող անուններ են, ինչպես և.... : Հետաքրքիրն այն է, որ մարդու հիմնարար ազատությունների մասին լալահառաչ դատողություններ, հայրենասիրության դասեր`պատմության օրինակներով համեմելով, տալուց առաջ ծանոթանայիք Սառա Բեռնարի պատասխանին` ուղղված երկրի ներկայացուցչի այն անհեթեթ մտայնության, թե : Գուցե դա էլ Ձեզ որոշ բաներում խորհելու տեղիք տա` մինչ որևէ մեկին մատնացույց անելը, որի իրավունքը Ձեզ նույնպես տրված չէ:
ReplyDeleteAnonymous, պատասխանեմ հարցիդ ու ասեմ, որ Անի Քոչարի դեմ անձնական ոչինչ չունեմ. հասարակ լրագրող է, որ գրում է հայկական տափակ շոու բիզնեսի մասին: Իսկ նրա անունը շոշափել եմ, որովհետև Ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոնին հաճածող անձանց անվանում էր թուրք: Դա, ըստ իս, տգիտության ու անշնորհքության մի տեսակ է, որի չունի տրամաբանական ոչ մի հիմնավորում: Իսկ մնացյալ մտքերիցդ ոչ մի բան չհասկացա. հավանաբար խորիմաստ, բայց ինձ անհաս բաներից ես փիլիսոփայել:
ReplyDeleteԳիտեք, երբ մարդը նկատում է ուրիշների չակերտավոր տգիտությունը, դիտավորյալ չակերտների մեջ չեմ դնում, որպեսզի նախորդ գրածս մեկնաբանության պես բառերը կուլ չգնան` չգիտեմ միտումնավոր, թե` պատահաբար,դա դեռ չի նշանակում շատ խելացի ու շնորհքով լինել: Խելացիությունն ուրիշի չակերտավոր տգիտության հաշվին երևան չեն հանում, ինչպես նաև` հասարակ ու հատուկ լրագրողներ չեն լինում: Իսկ այն, որ գնահատականներ եք տալիս, ենթադրում է, որ տեղեկացված եք ամսագրից: Բացի այդ, տափակ շոու-բիզնեսն էլ նույն այն հասարակության հայելին է, որի անդամ եք նաև Դուք, այդ առումով` մի կողմ դրած վերոնշյալ ամսագրի բովանդակային մասը, գնահատականներ տալու իրավունք, ըստ իս, թերևս կվաստակեիք այն ժամանակ, երբ որևէ ամսագիր հեղինակած ու կայացրած կլինեիք: Իսկ փիլիսոփայելու հակումներ առանձնապես չունեմ, ինչը չէի ասի Ձեր մասին` դատելով Ձեր սույն գրվածքից:
ReplyDeleteԻ դեպ, Ձեզ ոչ ոք թույլ չէր տվել անցնել դու-ի. սա իմիջիայլոց...
Anonymous, Ես բոլոր Anonymous-ներին սովորաբար դու-ով ե դիմում. մի տեսակ դժվար է նրանց Դուք-ով դիմել: Բայց քանի որ Դուք ինձ խստիվ արգելեցիք նման դիմելաձևը, ապա խնդիր չէ, կանցնեմ երկրորդ դեմք-հոգնակի թվի: Իմիջայլոց, Դուք ինձ կարող եք դիմել դու-ով, ես դրանից ընդհանրապես չեմ նեղվում…
ReplyDeleteԱյժմ Ձեր մտքերի մասին` ըստ հերթականության:
Նախ, այլոց տգիտության արդարացի քննադատությունը միշտ էլ ինտելեկտի ցուցիչ է. դա նշանակում է, որ առնվազն քննադատվողից խելացի ես: Իսկ Անի Քոչարի մտքերը գոնե ինձ համար սխալ էին և արժանի քննադատության, քանի որ չի կարելի մեկ այլ հայի թուրք անվանել անմեղ ֆիլմեր դիտելու ցանկության պատճառաբանմամբ:
Ինչ վերաբերում է լրագրողներին, ապա հուսով եմ հասկացել եք, որ ՀԱՍԱՐԱԿ բառն օգտագործել էի ՄԻՋԱԿ իմաստով: Հասարակ, այսինքն ոչ մի արտառոց ձիրքով կամ հմտությամբ աչքի չընկնող ժուռնալիստ: Իսկ Անի Քոչարին ես համարում եմ այդ կատեգորիայի ամենավառ ներկայացուցիչներից մեկը:
Տափակ շոու բիզնեսը դա հասարակության տափակ հատվածի հայելային արտացոլումն է, իսկ հայերի մի զգալի մաս ոչ մի կապ չունի դրա հետ, այնպես որ ընդհանրացումներ անելու իմաստ ուղղակի չկա. ես հասարակության տափակ հատվածի անդամ չեմ միանշանակ` ոչ արժեքներովս և ոչ էլ աշխարհահայցքով:
Ինչ վերաբերում է գնահատականներ տալու իրավունքի մասին Ձեր մտքին, ապա այն նախ անտեղի է, ապաև անտրամաբանական։ Ես Անի Քոչարի ամսագրին որևէ գնահատական չեմ տվել և չեմ հասկանում, թե ինչ ուղիներով եք հանգել այդ եզրակացությանը։ Սակայն եթե անգամ քննադատած լինեի (հասկանալի է, հիմնավորումներով), ապա Ձեր պնդումը, թե ամսագիր քննադատելու իրավունք վաստակելու համար հարկ է նախևառաջ մեկ այլ ամսագիր խմբագրել կամ հրատարակել, միևնույն է կապակցված չի հնչում։ Եթե առաջնորդվենք Ձեր տրամաբանությամբ, ապա գրաքննադատը կարող են դառնալ միայն նախկին գրողները, ֆիլմերի մասին կարծիք կարող են հայտնել միայն ռեժիսորները, նախագահի գործունեությանը գնահատական տալու իրավունքը տրված է միայն նախկին նախագահներին, և այլն… Համաձայնվեք, որ մի քիչ անտրամաբանական է հնչում:
Եթե գրվածքումս զետեղված մտքերը փիլիսոփայել եք համարում, ուրեմն իհարկե հակված եմ փիլիսոփայելուն։ Սակայն ես դրանց և փիլիսոփայության մեջ որևէ կապ չեմ տեսնում: Զարմանալի է, որ Դուք տեսնում եք:
Մի խոսքով, ուրախ եմ որ արձագանքել եք իմ գրվածքին, հաճելի է նաև, որ այդ արձագանքը տեղավորվում էր կոռեկտության և բանավեճի մասին պատկերացումներիս շրջանակում: Գոնե դրա համար շնորհակալություն:
Ay hajarex pilisopa, ete aydqan qaj es, vor srtid uzac@ grum es, angam ancnakan viravoranqner es hascnum mardkanc, mi hat qezanic koordinat grir, ancamb qez het xosenq, tesnenq irakan kyanqum el es aydpes hamarcak u qaj TXA!
ReplyDeleteSpasum enq, ev aystex chenq patrastvum grel, reyting apahovelu arjaniqner chunes.
Ես էլ առանձնապես չեմ նեղվում, երբ ինձ դու-ով են դիմում, սակայն դա վերապահված է միայն իմ ընկերներին ու հարազատներին, իսկ Դուք ոչ իմ ընկերն եք, ոչ, աավել ևս, հարազատը: Իսկ սովորաբար դաստիարակված մարդիկ անծանոթներին դիմում են Դուք-ով:
ReplyDeleteՀիմա անդրադառնամ Ձեր այն չակերտավոր տրամաբանական ու հիմնավոր փաստարկներին, որոնցով փորձում եք առավել տրամաբանված, ճշմարտանման կամ արժանահավատ դարձնել դատողություններդ: Գրաքննադատը, կինոգետը, թատերագետը կամ արվեստաբանն ընդհանրապես պարտադիր չէ նախկին կամ ներկա գրող կամ մնացյալները լինեն, որ քննադատելու իրավունք վաստակած լինեն: Տվյալ մարդիկ` յուրաքանչյուրն իր ոլորտի մասնագետը լինելով, իրավունք ունեն քննադատելու այնքանով, որքանով որ դիլետանտ չեն: Գրականությունն ուղնուծուծով ուսումնասիրած մադու քննադատությունը նույնիսկ թթվածնի նման անհրաժեշտ է ոչ միայն գրողին, այլև հասարակությանը: Խոսքս օբյեկտիվ քննադատության մասին է, եթե դա արվում է, կրկնում եմ, մասնագետի կողմից: Իսկ դատելով Ձեր գրվածքից, ներեցեք, ես այդ տպավորությունը չստացա: Ձեր քննադատությունը, որով ուղղակիորեն ապացուցեցիք դրա անձնավորված լինելը, արդեն իսկ բավական է պնդելու համար, որ այն դիլետանտական մակարդակի է: Մարդու հիմնարար ազատությունների մասին թմբկահարողը պարզապես չէր կարող անթաքույց չարակամությամբ, նույնիսկ լավ թաքցրած թույնով դեմ արտահայտվել այն մարդկանց կարծիքին, այդ թվում` Անիի, ովքեր ընդդիմացել են ադրբեջանական ֆիլմերի ցուցադրությանը: Եթե Դուք ցանկանում եք, որ հայ հասարակության զգալի հատվածը դիֆերամբներով ընդուներ այդ ֆիլմերի ցուցադրությունը, ապա դա միայն Ձեր և Ձեզ համակարծիք մարդկանց բաղձալի ցանկությունն է, որի հետ մյուս հատվածը կարող է և համաձայն չլինել: Իսկ այն, որ կոնկրետ մեկ մարդու` Անիի անունն է մատնանշվում Ձեր գրվածքում, իսկ հետագա մեկնաբանություններում էլ անցնում պիտակավորումների ու անձնական բնույթի վիրավորանքների, հենց դա են վկայում:
Բացի այդ, վերջինների մեջ առաջինը լինել, դեռ չի նշանակում` առաջինների մեջ էլ լիդեր լինել. սա վերաբերում է Ձեր այն մտայնությանը, թե այլոց տգիտության արդարացի քննադատությունը միշտ էլ ինտելեկտի ցուցիչ է, նույն կերպ սեփական խելացիությունը տգիտության համապատկերում ընդգծելը` Ձեզ դեռևս խելացի չի դարձնում: Կրկին չակերտներ չեմ դնում Ձեզ ցիտելիս` հասկանալի պատճառով:
Հայկ ջան, ինչքան հասկացա, հիմա արդեն երկու Անոնիմուսների հետ գործ ունենք՝ մեկը նույնիսկ հայերեն տառերը չի ճանաչում։ Այ այդ մեկին ուզում եմ ասել. "Մինչև մյուսների քաջությունը ստուգելը, գուցե ի՞նքդ նախ քաջություն ունենաս ներկայանալու, այլ ոչ թե անանուն հանդես գաս։ Իսկ ռեյտինգի մասին մեր "քաջ անանունի" դիտարկումը ինձ ընդհանրապես զվարճացրեց։)) Մյուս բանավեճի մեջ չեմ խառնվում՝ անիմաստ է։
ReplyDeletebanavechin mijamtel chem uzum, bayc banavechy bazari veracel ... Voch vok voch mekin chi stipum kardal.
ReplyDeleteՆյութը կարդալուց հետո ահավոր զայրացել էի, սկզբում զայրույթս ինձ մի բան էր ասում, հայոց լեզվի ամբողջ պոտենցիալը օգտագործելով ցույց տալ , թե ինչ եմ մտածում իր մասին, բայց հասկացա, որ նման ստորաքարշ, դավաճանի հոգեբանությամբ, ազգն ու հայրենիքն ուրացողի համար իմ բառերը օրհնանք կհնչեն: Սրա նմանները մեր ազգում եղել են ու կլինեն: Սրանց նմաների երեսից մեր ազգը շատ է տուժել ու շարունակում է տուժել: Ոնց կարելի է մեր դարավոր թշնամու հետ մեր հարաբերությունները համեմատել Ռուս Ֆրանսիական պատերազմում Բագրատիոնի գոչյունների հետ: Այդքանից հետո պատերազմը ոչ ոք չդադարեցրեց, ֆրանսիական զինվորներին էլ իրենց տուն հրավիրելով մեծարեց ու հերոս անվանեց:
ReplyDeleteՈւրեմն այս երկրագնդի վրա էլ ուրիշ ազգ չմնաց, որ ադրբեջանցինքի կամ թուրքերի ստեղծած ֆիլմերը պիտի ցույց տան, ներկայացնեն, թե իրանք ինչ մարդասեր են, ինչ արվեստասեր են: Գեորգիվանյանատիպ մարդիկ փողի խաթեր կարան շատ ավելի ստոր ու նվաստացուցիչ քայլերի գնան ու դրա բացատրությունը, վեհության քողարկմամբ հաստատ կունենան: Եթե այդ ֆիլմերը դատապարտեին ադրբեջանցիներին ու թուրքերին, նրանց կատարած ոճրագործությունները, ցեղասպանությունը ու նրաց քաղաքականությունը և դա պատրաստված լիներ ադրբեջանցու ձեռքերով, ես կվողջունեի դա, բայց այս դեպքում ես չեմ կարող հանդուրժել:
Հեղինակը գրում է.- Ծագում է մի շատ տրամաբանական հարց. իսկ ինչո՞ւ։ Թող որ ադրբեջանցիների մի մեծ խումբ մնացյալ ազգի թողտվությամբ տարիներ առաջ գործեց զանցանք, որն իր դաժանությամբ համեմատելի է միայն ցեղասպանության հետ, թող որ նրանք առ այսօր ոչ միայն չեն ընդունել ոճիրը, այլև հնարավորության դեպքում ևս մեկ անգամ կկրկնեն դա, թող որ ազերիների ձեռքով խոշտանգվել և սպանվել են հազարավոր հայեր, որոնց մահվան կսկիծը բոլորիս սրտում է։ Մի՞թե որևէ կապ կա այս ամենի և ադրբեջանական անմեղ ֆիմերի միջև:
Դու տրամաբանությունից զուրկ, միաբջիջ, անթասիբ, սեփական ազգի պատմությունը մոռացած, ազգդ ուրացող մեկն ես: Թուրքերը պահը բաց չեն թողել կոտորել մեզ: Հիմա էլ նույնն են անում ու հակահայկական քարոզչությունը տարածում աշխարհով մեկ: Նրանք բռնաբարել են մեր ազգի կանանց, մորթել մայրերին:
Սրանց նմանները աչքիս այդ բռնաբարված հայուհիներից ծնվածներն են: Այն հոգեբանությամբ, որով գրված է այս նյութը, այնպիսի տպավորություն է, որ եթե իրենց մայրերին, կանանց ու քույրերին կբռնաբարեն թուրքերը, իրանք կծափահարեն ու կգոչեն :
Ես էլ եմ այն կարծիքին, ով կվողջունի ու կխրախուսի մեր թշնամու ստեղծած, թեկուզ և Օսկարի արժանացած ֆիլմի ցուցադրումը մեր հայրենիքում, հատուկ միջոցառման կազմակերպմամբ, ապա ազգի դավաճան է, ուրացող:
Նախ պատասխանեմ հայատառ գրող Anonymous-ին։
ReplyDeleteԱռաջինը, իմ քննադատությունը անձնավորված չի եղել, այլ վերաբերվել է կոնկրետ երևույթների, իսկ առանձին մարդկանց անունները շոշափվել են, որովհետև նրանք էլ են այդ երևույթների կրողը։
Երկրորդ, եթե մի քիչ ուշադիր լինեք, կտեսնեք, որ Անիի անվան կողքին կան նաև այլ անուններ, որոնց ճիշտ նույնքան ուշադրություն է արժանացվում ինչքան և Անիին։ Իսկ անձնական վիրավորանքների մասին ուղղակի խոսք չկա։ Դա երևի Ձեզ թվացել է։ Անիի անունն այնքանով է շոշափվել, որքանով որ նա թուրք էր անվանում փառատոնին հաճախել պատրաստվող անձանց։ Կարծում եմ դա է վիրավորանքը, ոչ թե գրառումային հասարակ հեգնանքը, որ կար իմ տողերում։
Դե իսկ դիլետանտությանը վերաբերվող և մյուս մտքերին չեմ էլ պատասխանի։ Դա Ձեր կարծիքն է, որն ինձ շատ քիչ է հետաքրքրում։ Ուղղակի կարիք չկա առանց մեկնաբանության մեղադրել ինձ իբր անձնական վիրավորանքներ եմ հասցնում ինչ-որ մարդկանց, իբր չարակամություն և թույն եմ ժայթքում, և այլն և այլն... Նման մտքերը հիմնավորումներ են սիրում։ Ցավոք, հիմնավորումներ ես Ձեր տողերում չտեսա... Եթե ինձ համոզիչ փաստարկներ բերեք (համոզիչ ինձ համար), խոստանում եմ որ ներողություն կխնդրեմ իմ կողմից վիրավորված անձանցից։
Այժմ մյուս Anonymous-ին։
Մինչև հանդիպելը պատասխան պատրաստի էդ "հանճարեղ փիլիսոփա" բառերիդ համար։ Իսկ իմ տված "անձնական վիրավորանքների" համար, եթե դրանք իհարկե հնչել են, ես բոոլ-բոլ պատասխաններ կտամ։ Ձեռի հետ դու էլ պատասխան կտաս ինձ, թե ինչքանով ա ճիշտ վիրավորական բնույթի anonymous-անանուն նամակներ գրել անծանոթ մարդկանց։
Որևէ կոնկրետ կոորդինատ տեղադրել էս էջում ես չեմ պատրաստվում։ Եթե էդքան ուզում էս գաս ինձ տենաս, ձեռի հետ էլ ջոգես, թե ինչքանով եմ քաջ ու ինչքանով եմ ՏՂԱ , ասեմ քեզ, anonymous, որ ապրում եմ Ալավերդյանում, անունս էլ Հայկո ա, որ ուզենաս հարցուփորձով շատ հեշտ կգտնես։
Ու վոբշե իմացի, ես ոչ մեկից չեմ վախենում, ընենց որ համարձակությանս վրա կարաս չկասկածես։
P.S. Ռեյտինգ ապահովելու արժանիքներիս մասին էլ կխոսանք... ավելի ճիշտ, դրա համար էլ պատասխան կտաս։
Արա, հայ տղա, որ ոչ հայ ա, ոչ էլ տղա, այ համբալ, այ թշվառ խղճուկ թուլա
ReplyDeleteԼսի քեզ ինչ եմ ասում արա. Աղոթի աստծուն որ չկարողանամ գտնել թե ով ես ու որտեղ ես գոյությունդ քարշ տալիս։ Այ անասունն, ես քեզ ինչ վատություն էի արել, ինչ վիրավորանք էի հասցրել որ դու իմ ծնողին ու քրոջն ես վիրավորում՞՞՞՞՞՞՞՞՞՞ հն այ կեղտի ճիճու, այ սուտի հայրենասեր։ Թե հետս համաձայն չես, գրի որ համաձայն չես, խի էս սուրբ արժեքներ վիրավորում՞ Ինձ հակահայկական քարոզչության մեջ ես արա մեղադրում՞, ինձ միաբջիջ ու անթասիբ ես անվանում!!! Քաքլան, թու իմ թասիբի մասին ինչ գիտես, իմ աբրածի մասին ինչ գիտես, թե քեզ թվում ա էս բլոգն ա որ կա, դրանով պրծնում ա ամեն ինչ։ Բան չկա, քո նման սուտի լավ տղա գյադաների շատ եմ սատկացրել իմ կյանքում, քո նման մնացորդներին էլ կյանքը կոչնչացնի ժամանակի ընթացքում։ իսկ եթե աստված տա գտնեմ քեզ, իմ ձեռներով կսատկացնեմ խոսք եմ տալիս
Ay vaxkot, chgrecir, ha koordinatnerd, chei el kaskacum, qo nmanner@ miayn hamakargchi arjev nstac en irenc hamarcakoren inqnadrsevorum. Qo nmanin alaverdyannerum ev aylur pntrel chem cankanum, qez nman chnchini hamar shat mec pativ klini.
ReplyDeleteIsk HAY TXAYI gracnerin qo patasxan@ evs mek angam apacucec qo voxorveli tesak@. Du hima blog varox es te?
Zugaran berand baceluc araj mi pah mtacir u aydqan qaj es mail grir, te...
Lav incheve, aylevs chem grelu.
Kgres koordinat, lav, isk ete voch` Astvac qo nman moloryalneri het, vor mardkanc varkabekelov qarsh eq talis irenc voxormeli goyutyun@.
P.S. Inch veraberum e latinatar grelun, da arden voch qo, voch en myus Hromi papic katolik erevalu molucqov tarapoxneri gorc@ che. Da im iravunqn e inchpes grem. Ay suti hayaserner ev hayoc lezvi jatagovner. Verjin gracicd el erevac eli, te hayoc lezun inchpes es kirarum u ayd beranov el hac es utum. Tuyn@ inqnakorcanich e, beranicd durs e galis u vrad lcvum.
HAJOX .
Մեկ անգամ ևս Anonymous-ի, հայ տղա-գանգրենայի ստրկամտության ու ոչնչության մասին։
ReplyDeleteՈվ խիզախ Anonymous, երբ որ կենդանի կյանքում կհանդիպես, կզգաս թե ինչ հաջողությամբ եմ ինքնադրսևորվում։
Եթե քեզ թվացել ա, որ կոորդինատներս վախից չեմ տալիս, ապա դա մեկ անգամ ևս ապացուցում ա քո, և քո կատեգորիայի սուբյեկտների բթությունը. hամարս չեմ տվել, որովհետև չգիտեմ, թե ով ես ու չգիտեմ թե ինչպես կօգտագործես այն։
Եթե ուզում ես հավաստիանալ, որ զուգարանը քո էությունն ա, այլ ոչ թե իմ բերանը, ապա դու կոորդինատ տուր, իսկ մնացածը թող ինձ, ով Խիզախության Մարմնացում anonymous-իկ։ (ես չեմ ալարի ու կգտնեմ քեզ)։
Իսկ որ հայ տղա-աղբակույտին կպաշտպանես, չէի էլ կասկածում։ Իսկ դրան պատասխանս նման բառապաշար ու տոնայնություն ուներ, որովհետև էդ վիրավորանքներին միայն նման պատասխաններ են հասնում։
Լավ մնա լժե-anonymous, ու սրանից հետո, երբ մեկին քո մոմենտով կսպառնաս, մինչև վերջ գնա. իսկական ՏՂԱ-ները հենց տենց են վարվում։
094840215 զանգեք !!! Ոչ ոք չի ստիպում մտնել բլոգ ու կարդալ ու արտահայտություններ թույլ տալ, որոնք վայել չեն ամեն մեկին, ով փոքր ինչ տղամարդկային հարգանք ունի։
ReplyDeleteՈրոշել էի այլեւս չպատասխանել ու, առավել ևս, ժամանակ չվատնել մի բանի վրա, որի քննարկումը պարզապես ջուր ծեծել է հիշեցնում: Սակայն գրածներդ` հեղինակ, ինձ մի լավ զվարճացրին: Ասեմ` ինչու... Նախ` ես որեւէ մեկին, այդ թվում` քեզ, մեղադրանքներ չեմ ներկայացրել` զուտ միայն այն պատճառով, որ ոչ ոք ինձ այդ իրավունքը չի տվել: Ես միայն փաստն եմ արձանագրել, իսկ փաստերը կամ հիմնավորումները բավական էին: Ցավոք, այս դեպքում` Ձեզ համար, մասնագիտության բերումով կարողանում եմ տարբերակել փաստը փուչիկի արժեք ունեցող դատարկ խոսքերից: Իսկ Ձեր գրվածքում Անի Քոչարի անունից հետո, եթե անգամ դա Անին էլ գրած չլիներ, այլ մեկ ուրիշը, որի անունը Դուք հանիրավի հոլովված կլինեիք, միեւնույնն է համարժեք պատասխանի կհանդիպեիք, մյուս ընդհանրական անունների կողքին միայն դա են վկայում, որ Դուք անձնավորված մոտեցում եք ցուցաբերել: Իսկ գուցե Ձեր համեստ կարծիքով` ՄԻՋԱԿ-ը եւ մնացյալ գնահատականները վիրավորանք չեն` հասցված այն մարդուն, ում անունը մատնացույց եք արել:
ReplyDeleteԲացի այդ, եթե հնչող կարծիքները, այդ թվում` իմը, չեն հետաքրքրում Ձեզ, ինչու եք ընդհանրապես դրանց պատասխանում: Թե Դուք սովոր եք միայն Ձեր հասցեին հնչած դրական կարծիքներ` երես առած այն երեխայի նման, որի չարություններն անգամ ներվում են` նույնիսկ ուրախության ու գլուխ գովալու առիթ դառնում հարազատ մտերիմների համար: Այդուհանդերձ, ինչ վերաբերում է դիլետանտությանը, որին համարժեք պատասխանելուց խուսանավեցիք, լրացուցիչ անգամ գրածս ապացուցեց:Կարող եք նեղություն չքաշել ու կրկին չպատասխանել, քանի որ Ձեր կարծիքն ինձ եւս չի հետաքրքրում եւ խորապես ափսոսում եմ այն ժամանակս, միայն հերթական անգամ համոզվեցի, որ կեղծ սոփեստի հետ գործ ունեմ եւ սա ասում եմ ամենեւին էլ ոչ ընդգծված հեգնանքով:
Պարոնայք հայատառ և լատինատառ անանուններ, թույլ տվեք հիշեցնել, որ Ադրբեջանի պարագայում ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՀԱՂԹՈՂ ԿՈՂՄ Է, ու իր ՀԱՂԹՈՂԻ բարձունքից պետք է ծանոթանա իր կողմից հաղթված ժողովրդի ոչ միայն քաղաքական, տնտեսական, ռազմական, այլ նաև մշակույթին կյանքին, որ ՀԱՂԹՈՂԻՑ հանկարծ պարտվողի չվերածվի նշված ասպարեզներից որևէ մեկում։ Թշնամուն պետք է բարեկամից լավ ուսումնասիրել, որ զգոն լինել։ Բայց քանի որ մեր հասարակության մեծամասնությունը ձեր տեսակետին է, ինչի պատճառն, ըստ իս, հասարակությանը ամեն գնով փաթաթվող պարտվողի հոգեբանությունն է, մենք մենք դիրքերը զգալիորեն զիջել ենք։ Ադրբեջանական ֆիլմերի ցուցադրումը Հայաստանում որևէ կերպ չի նպաստում Ադրբեջանի տնտեսության զարգացմանը, իսկ այ այն, որ ողջ հայ ժողովուրդն իր մաքսիմալ ջանքերն է գործադրում Թուրքիայի տնտեսության զարգացմանը նպաստելու համար նման աժիոտաժ չի առաջացնում։ Մենք մեր փողերը մեր կամքով տալիս ենք մեր թռնաում, որ մեզ կոտորելու համարլավ զենք առնի։ Միգուցե ֆիլմերը մի կողմ դնենք ու այդ մասի՞ն մտածենք։
ReplyDeleteՄեր բոլորի հայրենիքը իր ողջ պատմության ընթացքում ինչի էլ որ հասել է Հայկի նման մեծ հայրենասերների շնորհիվ է հասել։ Նրա նմաններն են, որ Հայաստանը ներկայացնում են որպես ինտելեկտուալ պոտենցիալ ունեցող երկիր։ Հենց նրա նման հայրենասերներն էին, որ առաջինը զենք վերցրին ու կռիվ գնացին, իսկ տարբեր տեսակի անանուն «հայրենասեր հայեր» Մովսես Գորգիսյանների նմաններին մեջքից կրակում էին ու հաղթանակի դափնիներն իրենց վերցնում։ Դրանից ել մեր հաղթանակները սակավաթիվ են ու կարճատև։ Մենք մեր ձեռքով ենք մեզ հաղթանակ բերողներին վերացնում։
Խոստովանեմ՝ չեմ կարդացել բոլոր մեկնաբանությունները։ Սակայն մեջբերեմ Արա Պապյանի հոդվածից մի հատված, որը հոյակապ կերպով պատասխան է տալիս այն հարցին, թե ի՞նչ վատ բան կա ադրբեջանական ֆիլմմմերի ցուցադրման մեջ։ Ի դեպ, նրա կարծիքը էլ ավելի արժեքավոր է, քանզի միջազգային իրավունքի գիտակի կարծիք է.
ReplyDelete"Ես մեկն եմ այն մարդկանցից, որ Facebook-ում միացել է ադրբեջանական ֆիլմերի ցուցադրությանն ընդդիմացող նախաձեռնությանը: Արդյո՞ք այնքան նեղմիտ ազգայնական եմ, որ դեմ եմ մշակութային շփումներին: Բնավ` ոչ: Դեռևս երկու-երեք տարի առաջ, երբ հայ քաղաքական և հասարակական գործիչների շրջանում, ինչպես միշտ օտարերկրյա ֆինանսավորմամբ, հարցախույզ էր անցկացվում հայ-թուրքական և հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ապագայի շուրջ, ես ինքս եմ առաջարկել նախաձեռնել, ապաև ընդլայնել փոխադարձ մշակութային կապերը:
Հիմա ի՞նչ է փոխվել, որ դեմ եմ: Փոխվել է շատ կարևոր բան: Ոտնահարվել է արդարությունը, այսինքն` խախտվել է փոխադարձության սկզբունքը: Եթե Երևանում, կարծես այս անգամ ԱՄՆ-ի ֆինանսավորմամբ, նպատակ կա անցկացնել ադրբեջանական ֆիլմերի դիտում, ապա Բաքվում էլ պիտի կազմակերպվի համարժեք միջոցառում, այսինքն` պիտի կազմակերպվի հայկական ֆիլմերի ցուցադրություն: Եթե սա չի արվում, ապա ամբողջ աշխարհին սխալ ուղերձ է հղվում. մարդիկ մտածում են, որ միայն հայերի մեջ հանդուրժողականություն սերմանելու կարիք կա:"
Ամբողջ հոդվածը տեղադրված է այստեղ՝
http://hetq.am/am/politics/a-papyan-25/
Պատասխանեմ, հավանաբար, Արա Պապյանին։ Իսկ գուցե՞ ամբողջ աշխարհին ուղերձ է հղվում, որ հայերի մեջ հանդուրժողականության աստիճանն ավելի բարձր է։ Եվ հետո՝ եթե դա լիներ փոխոդարձության սկզբունքով, հենց այդ դեպքում կլիներ օտարերկրյա ֆինանսավորմամբ հերթական, որպես կանոն, իրական որևէ արդյունքի չբերող մի ծրագիր։ Կարծում եմ ադրբեջանցիների խնդիրն է՝ հանդուրժե՞լ հայկական ֆիլմերի ցուցադրություն, թե ոչ։ Մեր պարագայում՝ ես, ինչպես և հենց սկզբից հայտնել էի, լիովին համաձայն եմ Հայկի արտահայտած տեսակետի հետ։
ReplyDeleteHayatanyerkir, նախ ասեմ, որ ուրախ եմ քո մեկնաբանության համար. այսպես ասած լուսավոր մի կետ բացարձակ խավարի մեջ... (թե կարդաս մնացած մեկնաբանությունները, ասածիս իմաստը կդառնա հասկանալի)։
ReplyDeleteԱյժմ ըստ էության։
Իսկ ո՞վ է ասում որ այս պարագայում համարժեքությունը կարևոր չափանիշ է։ Մենք հո՞ ադրբեջանցիները գործելակերպը չպետք է սահմանենք մեզ չափանիշ։
Թող վարվեն ինչպես կուզեն. դա իրենց խնդիրն է։
Հետո ո՞վ է ասել, որ ֆիլմերի ցուցադրությունը հետապնդում է ողջ աշխարհին որևէ ուղերձ հղելու խնդիր։
Այստեղ, ըստ իս, զուտ էթիկական խնդիր է։ Եթե որևէ մեկը, թեկուզև Գեորգի Վանյանը որոշել է ցուցադրել ֆիլմեր, որոնք զուրկ են քաղաքական որևէ ենթատեքստից ու չեն պարունակում վտանգ մեր պետականության համար (իսկ այդ ֆիլմերը անմեղ էին՝ առանց քաղաքական ենթատեքստի), ապա ուղղակի անիմաստ է ընդդիմանալ այդ փառատոնին։ Չկա որևէ տրամաբանական հիմք, ռացիոնալ մեկնաբանություն։
Եթե մերժենք, ընդդիմանանք, կստացվի, որ առաջնորդվում ենք ազգային խտրականության սկզբունքներով, ինչը կարծում եմ սխալ է։
Օրինակ ես, չեմ ատում ադրբեջանցիներին, չեմ մերժում նրանց մշակույթը։ Բայց միաժամանակ պատրաստ եմ ամեն պահի պաշտպանել Հայաստանն ու Արցախն անգամ արյան և կյանքի գնով։ Ահա սա է խնդիրը, թե ինչի՞ վրա ես կառուցում քո հայրենասիրական աշխարհահայացքը։ Ադրբեջանատյացությա՞ն, թե՝ Սահմանադրության և հայրենքիքի ամբողջականության սկզբունքների հիման վրա։ Ինձ համար մեկ է, ադրբեջանցի, թուրք, վրացի թե էսկիմոս։ Ինձ համար կա ՀՀ սահմանադրություն ու ակնածանք դրա դրույթների նկատմամբ։
Չգիտեմ, Մուշեղ ջան (hayastanyerkir), քաղաքական ոչ մի բան չեմ ուզում ես տեսնել ու քննարկել, ամեն ինչ իմ մոտ զուտ սեփական՝ ղուկասյանական անկյունից է, ինչ եմ ես ու ոնց եմ ընկալում։ Բոլոր քննարկումները ինչ որ հիմքի վրա են՝ անձնական կենսափորձ, գիտելիքի պաշար, էթնոլեզվաբ+էթնոհոգեբ+էթնոսոցիոլոգիա, հետո դրան գումարվում է թե կոնկետ ով կոնկրետ ինչ շահ է հետապնդում, ինչը կոչվում է պրագմատիկ մոտեցում ու արդյունքում ստացվում է այն, ինչ ստացվում է։ Ահա և ինչու է քննարկման տակ այսպիսի երկար մեկնաբանություններ ու տարբեր կարծիքներ։ Եթե ես գրեի ադրբջանական ֆիլմերի փառատոնի մասին, այլ անկյունով կգրեի՝ ղուկասյանական։))) Հայկն այլ կերպ է գրում, Պապյանը այլ կերպ, մենք էլ բոլորով քննարկում ենք։ Էլի եմ ասում, լեզվաբը թույն գիտություն է, Գաբուչը ճիշտ էր, Հովն ու Ս.Բ.-ն՝ նույնպես, հետևաբար համաձայն այս Überlieferungskette-ի, ես էլ եմ ճիշտ լեզվաբի հարցում։))) Դու էն ասա, ոնց ես՞՞, դու էլ գրի, մեկ-մեկ ավելի հաճախ։
ReplyDeleteԵրբ չկան իրական արժեքներ, ստեղծվում են արհեստական արժեքներ: Պարտավոր ենք ամբողջ սրտով ատել ադրբեջանցիների խեղճուկրակ ռեժիսորների խեղճուկրակ ֆիլմերը: Բա էլ ինչ անե՞նք: Եթե քուչեն պպզելուց ու թքելուց բացի բան չգիտենք, հայրենասիրությունն էլ դրա մեջ պիտի լինի: Եթե գորՁերից ազաԴվեինք ու գիրք կարդայինք, երևի ավելի շատ բան կգտնեինք մեր բնական զայրույթն արտահայտելու համար, քան էդ ֆիլմերը...
ReplyDeleteԻսկ ինչ վերաբերում է ռեյտինգին, տրամադրությունս բարձրացավ...
Երևի բլոգը կոմերցիոն սարքենք, գովազդներ դնենք :))))))
Мы смеемся, чтобы не плакать...
Ani Qochari gracnery petq er nax haskanal, nor miayn grel nra masin, bayc duq djvar el haskanayiq.
ReplyDeleteA. fan,Անի Քոչարը բավական պրիմիտիվ ու պարզունակ մտքեր էր արտահայտել, այնպես որ չհասկանալու խնդիր չունեմ:Մանավանդ որ սովորաբար կարդում ու ըմբռնում եմ բաներ, որ շատ ավելի բարդ են ու դժվարամարս քան թե Անի Քոչարի ամսագրում լույս տեսնող լուրերը:
ReplyDeleteAy parzunak erevuyt ANI QOCHAR@ erb 16 tarekanum Londonum BBC-i mrcanak er stanum vorpes lragrox, du ur eir. Ay mijak bloger ev Anii abijnik, amot e, aranc mardu kensagrutyun@ janachelu inch iravunq uneq cer subyektiv ev chhimnavorvac karciq@ grel.
ReplyDeleteTe du miayn ES YEs-n es kardacel ev @st dra es datum, du canot es ayd mardu gorcuneutyan@ ay lxrjuk.
Խնդրում եմ չվիրավորել միմյանց, ես չեմ ուզում անջատել բլոգում մեկնաբանություններ դնելու հնարավորությունը։ Չեմ ուզում նաև ջնջել մեկնաբանությունները, ՄԻ ՍՏԻՊԵՔ այդպես վարվել, խնդրում եմ։
ReplyDelete:) հերթական Anonymous-ին
ReplyDeleteԿեցցե Անի Քոչարը, որ 16 տարեկանում ինչ-որ մրցանակներ էր ստանում Լոնդոնում: Իսկ "Անիի աբիժնիկ բառն" ուղղակի բացեց!!!!!
Անին ինչ մրցանակ ուզում է թող ստանա, ինչ հաջողությունների ուզում է թող հասնի, դա ինձ հեեչ չի հետաքրքրում, նույնիսկ մի քիչ ուրախացնում ա:
Իսկ իմ կարծիքն ընդհանրապես սուբյեկտիվ ու անհիմն չէր: Ինչ-որ А. fan գրել էր, թե Անիի մտքերը նախ հասկանալ է պետք, սակայն դրանք չափազանց բարդ են ինձ համար:
Ես էլ հակադարձել եմ, թե փառատոնի մասին Անիի այդ միտքը (թե ֆորմալ տրամաբանության և թե բովանդակության տեսանկյունից)բավական պարզունակ էր և ես սովորաբար շատ ավելի բարդ բաներ եմ կարդում քան թե Քոչարի ամսագրում լույս տեսնող լուրերը:
Միայն ինքնասիրահարվածությամբ տառապաող հիվանդ մարդը կարող ա ցավագին ընդունել էս տողերն ու վիրավորանք տեսնել դրանցում...
Բայց միևնույն ա, ես ամեն ձեր մեկնաբանությունից հետո մի տեսակ ջերմություն եմ զգում, որովհետև գիտակցում եմ, որ գրածս կպնում ա ուղիղ նշանակետին, թե չէ տենցլուրջ չէիք ընդունի:
P.S. haikikn-ը նույնպես դզեց :)
P.S.S.Մեկ էլ էն ա զվարճացնում, որ ինձ վերջին վիրավորանքներ եք հասցնում, բայց շարունակում եք դիմել ԴՈՒՔ-ով: Ես ուղղակի հիացած եմ...