Ափսոս, իհարկե ու Փառք Տիրոջը ու Շնորհավոր Ամանոր

Տարին ավարտվում է՝ հերթական տարին, հերթական անգամ։ Ոչ սովորական, ոչ կրկնվող, պարզապես հերթական։ Ինչով այն սովորական չէր, երևի ամեն ինչով։ Չէի ասի թե այն արտառոց էր, չնայած իրադարձությունները, հիշարժան իրադարձությունները բավականին շատ էին։ Տոնը, կարծես թե ամփոփիչ է ստացվում, ինքս էլ եմ ուզում ինչ-որ կերպ ամփոփել։ Այն կարծես թե պիտի թույլ տա տեսնել այն, ինչը հնարավոր չէ նկատել ամենօրյա վազքի մեջ։ Ինչ տվեց տարին, ինչ էի ծրագրում ես ինքս, ինչը ստացվեց ու ինչու ստացվեց։ Ահա թե ինչի մասին պիտի լինեն հաջորդող տողերը, իհարկե, եթե ընթացքում միտքն այլ ուղղությամբ չգնա։

Համբերություն՝ ծով, անսահման, խաղաղ, հանգիստ, դանդաղ

Եթե վերջին մի քանի տարիներին հայաստանյան իրականությունից կտրված չէիք, կամ այս կամ այն չափով առնչվել եք այդ իրականության հետ, հատկապես քաղաքային տաքսիներում, պիտի որ այս ամենը շատ ծանոթ թվա ձեզ, եթե իհարկե դուք ինքներդ ուղղակիորեն չեք անցել այդ ամենի թոհ ու բոհով։ Խոսքը դժգոհության մասին է. երբեմն այն սահման չի ճանաչում ու չի էլ ուզում ճանաչել։ Ակամա ինքդ քեզ հարց ես տալիս, արդյոք «օբյեկտիվ» է դժգոհությունների նման հեղեղը, ավելի ճիշտ՝ հիմնավորված է արդյոք այն։

Մարդս մարդ լինի...

Ցանկացած լեզվում կան արտահայտություններ, որոնք այս կամ այն կերպ մոդելավորում են այս կամ այն իրադրության կամ իրադարձության հնարավոր գնահատականը և հանդիսանում այն արժևովրելու պատրաստի նմուշներ։ Հաճախ այդպիսի արտահայտությունները կարելի է դիտել որպես որոշակի սոցիալ-մշակութային ոսպնյակ, որում կարծես թե բեկվում և խտացվում են մեր մոտեցումները սոցիալական կյանքի և վերջինիս տարբեր կողմերի վերաբերյալ։ Հնարավոր չէ բացառել նաև, որ այդօրինակ պատրաստի բառա-մտածական շրջանակների առկայությունը՝ ժամանակին արտահայտելով մարդկանց մոտեցումները կյանքին, դարերի գործածության արդյունքում ինքն է արդեն ձեռք բերել որոշիչ դեր և այժմ ավանդույթի ուժով ստանձնել կարգավորիչ դեր՝ իրեն ենթարկելով անհատական գնահատականների հավանական տատանումները։

«Ման անթա ֆի հայաաթիկա, բլին»

Գրառման առաջին վերնագիրը «Աշխատանքային էթիկայի ու ներքին խոհանոցի ու գրաքննության մասին» էր, բայց երբ գրեցի վերջացրեցի, որոշեցի փոխել. այս մեկն ավելի կոլորիտով է ու իմ լավ ու զեյթունյան տարիների ախպեր Սպիտակցի Գոռի սիրիական կայֆերի պատվին։

Վերջին շրջանում կտրուկ փոխվում է վերաբերմունքը այն ամենի նկատմամբ, ինչն անվանում էի ու շարունակում եմ անվանել վարչական ռեսուրս։ Այնքան կտրուկ է փոխվում, որ ոչ միայն հասցնում եմ առանց հատուկ ջանք գործադրելու նկատել այն, այլև անհարմարավետության ինչ-որ զգացում է ունենում։ Խոսքը վերաբերմունքի այնպիսի փոփոխության մասին է, երբ քննադատությունը վերածվում է քննադատության գրաքննության։

Հետ ու առաջ, առաջ ու հետ...

Նամակ էի գրում, որում շարադրվող խնդիրը նախապատմությանն անդառնալու անհրաժեշտություն էր պահանջում։ Նամակի լեզուն հայերենն էր, ու նամակը, թեև կարևոր էր, արագ էր գրվում՝ առավել ուշադիր լինելու, խոսքերի ընտրության անհրաժեշտություն չէր առաջանոմ։ Ուստի հանգիստ շարադրում էի, մինչև ինչ-որ անհանգստություն կրկին չառաջացավ մտքիս ստորընկա շերտերում՝ ինձ խանգարելով նամակս ավարտին հասցնել։

ԱՍԱ Ո՞Վ Է ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍԴ, ԱՍԵՄ ՈՎ ԵՍ ԴՈՒ

Օրեր առաջ հայ ազգն իմացավ, թե ովքեր են հավակնում համալրել իր գիտական սերուցքի՝ ԳԱԱ ակադեմիկոսների ու թղթակից-անդամների շարքերը։ Հասկանալի է, լուրը որևէ անակնկալ կամ գոնե նորություն չէր պարունակում, քանի որ Հայաստանում բարիքների, այդ թվում և գիտական կոչումների բաշխման մեխանիզմներն այնքան պարզունակ են ու կանխատեսելի, որ արդեն ուսանողական տարիներին կարող ես հստակ ենթադրել, թե ում ինչ է սպասվում (ուսխորհուրդ, նոմենկլատուրա, կարիերա և այլն և այլն...)։ Սակայն միևնույն է, ցանկը, թեկուզև կանխատեսելի, այնուամենայնիվ մտորելու տեղիք տալիս է...

Անկեղծության ձևաբանությունը արդի հայերենում

Մի քանի օր առաջ, երեկոյան, հոգնած, ոչ մի կերպ չէի կարողանում ինձ ստիպել անջատել համակարգիչը և գնալ քնելու՝ կարծես, քնելը մի ծանր աշխատանք լիներ ու փորձեի հետաձգել այն՝ այ, մի քիչ էլ հանգստանամ՝ նոր։ Ժամանակ ձգելով աննպատակ նավարկում էի համացանցում, թերթում համակարգչիս մեջ եղած ֆայլերը, ու աչքովս ընկան ժամանակին պահպանված նկարները՝ սկսեցի նայել ու հանկարծ նկատեցի նկարներում պատկերվածներից մի քանիսի աչքերի արտահայտությունները, որ երբեք չէի նկատի այլ պարագայում՝ այնպիսի մի անկեղծությամբ էին այդ աչքերը արտացոլում իրենց տերերի ողջ կեղծավորությունը, որ ակամա ցնցվեցի ու հոգնածությունս էլ անհետացավ։

«Ժամանակ ու վաղեմություն»

Գլախո Զաքարյան հաստատ լսած կլինեք։ Լավ է երգում էլի, հո զոռով չէ։ Չնայած նայած ինչ տրամադրությամբ եք լսում Գլախո։ Հետո Գլախոն նաև իմ ամենամոտ ընկերոջ հոր կեղծանունն էր կամ մականունը, որովհետև նա էլ էր Ցողամարգի ու հարակից գյուղերի կտրվածքով Գլախոյի պես երգում ու շատ էր խմում ու մի հատ ընտիր 21 մեքենա ուներ, հավեսով մարդ էր, հիմա չգիտեմ, էլ Ցողամարգում չեն ու Հայաստանում էլ չեն ու մոտավոր գիտեմ որտեղ են ու մոտավոր գիտեմ ինչով են զբաղված։ Բայց խոսքը Գլախոյի երգերի մասին էր։

Ածանցման մասին ու ածանցյալ վիճակում

Շաբաթ առավոտյան անակնկալ նամակ ստացա, որն ուղարկել էին ուրբաթ իրիկուն, Երևանի ժամանակով, բայց կեսօրին՝ Եվրոպական կենտրոնական ժամանակով։ Նամակը, իհարկե, անսպասելի էր. ինձանից խորհուրդ էր հարցնում մեկը, ումից սովորաբար ես էի խորհուրդ հարցնում։ Խոսքն առօրեական կամ կենցաղային խորհուրդների մասին չէ, մասնագիտական՝ ինչքան էլ զարմանալի լինի, արաբական լեզվաբանական ավանդույթում կոնկրետ մի տերմինի ընկալման կամ մեկնաբանման հնարավորության մասին։ Հիմա կասեք, ինչքան, մեղմ ասած, «տարօրինակ» մարդիկ կան այս աշխարհում, որոնք «տարօրինակ» բաներով են զբաղված ու ուրախանում են դրա վրա։