Դևին՝ դժոխքը

Ծայրահեղականությունից միշտ հեռու եմ եղել. երկու պատճառով. նախ՝ այն, ինչ ես ինքս անվանում եմ պրագմատիզմ, բառի փիլիսոփայական ընկալմամբ, ու հետո՝ վախ կամ ավելի շուտ երկչոտության: Վերջին բառն ավելի տեղին է նկարագրում իրավիճակը, որովհետև հենց մտնում եմ ընթացքի մեջ, էլ չեմ մտածում ու գնում եմ մինչև վերջին զաղը, մեր լեզվով ասած: Երկչում եմ հենց այդ ընթացքի մեջ մտնելու պահին. հետո շատ ավելի հեշտ է ու առանց պրագմատիզմի ու առանց հաշվարկների: Չեմ ասի տղայություն, ավելի շուտ՝ ղոչ:

Որպես վճռական ևս ինձ չեմ անվանի, միգուցե չեմ անվանի, տեղ չունեմ անվանելու. բայց կարծում եմ եկել է վճռականության պահը: Մի քանի շաբաթ առաջ շատ ավելի խոհուն ու շատ ավելի իմաստուն մեկը հորդորում էր ավելի վճռական լինել, աշխարհը վճռական մարդկանց կողմից է, աշխարհն ավելի վճռական մարդկանց կարիքն ունի: Վճռականն ավելի կարևոր է, քան հաշվարկներն առաջիկա մի քանի հնգամյակի կտրվածքով: Վճռականը կորցնելու բան չունեցող կամ չափազանց հաշվենկատ մարդու համար է:

Մտածում եմ, ինչ ունեմ կորցնելու. հիմա լիրիկային կտամ ու կասեմ՝ միայն լուծը ... Չգիտեմ ինչու բռնակալության տակ հասկանում եմ ու մյուսները նույնպես կարծում եմ հասկանում են ստալինյան տարիները կամ դրան մոտ տարիներ, պիտի պարտադիր ֆիզիկապես նվաստացնեն ու այս ու այն կողմ քշեն, որ բռնակալություն ընդունվի: Ժամանակները փոխվում են, բռնակալության ձևերը նույնպես: Ստալինյան բռնակալությունն այլ տեսք ուներ, Հայաստանի երրորդ հանրապետականը՝ մեկ այլ:

Խփենք բռնակալությանը, հավեսով ու մինչև վերջին զաղը: Խփենք ով ինչով կարող է, ով որտեղ հասցնի ու ինչղ հասցնի, գոտկատեղից ներքև ու վերև, ազնիվ ու անազնիվ, հավեսով ու անհավես, քնած ու արթուն:

Լեռներում սովորած ազնվությունն այստեղ տեղ չունի, քաղաք է սա ու փողոց՝ փողոցային իմաստով ... Կաթն ու մածունը փողոցայինների հետ շփման դեպքում, հայտնի է, շատ է պետք, չնայած եթե հաշվի ենք առնում, որ դիմացինը կագալ կերած է, փողոցայինի դեմ պայքարը բարդ է լինելու:

Բայց լեռներում մարդիկ համբերատար են ու երկար են պայքարում, շատ երկար ու ազնիվ են ու հիշաչար, շատ հիշաչար, նագլի ու քրդի կողով հիշաչար, որովհետև իրենց ազնվությունն է հարցականի տակ դրվում, իսկ դա ներել հնարավոր չէ: Հնարավոր չէ ներել, երբ քո փոխարեն ուրիշ մեկը քեզ կարծիք է վերագրում ու պարտադրում:

Հիմա ծայրահեղական է կամ արմատական կամ ինչ կուզեք անվանեք, թքած ունեմ ... Հերիք էղավ, բոլ էղավ ... Լեննական ճամբին մարշուտկի շոֆերը կըսեր՝ ինչխ որ մարդուն հադուգ քյադակ քըցեն, հերիք էղավ, ...ել են .... Քշեմ գը, մինչև վերջին զաղը բդի քշեմ, դևը մենակ դժողկից կվախենա, դևին բըդի դժողկի ճամբեն ցույց տալ:

Սրան որպես մանիֆեստի նայեք. հետևաբար, երկու նախնական դրույթ.

- ոչ ոքի մտքով չանցնի հանկարծ այս ամենի մեջ «լևոնականություն» տեսնել,

- փոխելու ենք ու փոխելու, մինչև խելքները գլուխները ու ոչ քամակներում հավաքեն:

Դե ուրեմն գործ ունենք, պարապ մնալը բան չէ:

Երկուշաբթի իրիկուն, Մարատ

Հ.Գ. Իսկ ճամբեն՝ ինֆորմացիա ու կանալ ...
--