Wednesday, March 26, 2014

Այնքա՜ն կարևոր էի թվում

Որոշեցի արտագաղթի իմ սեփական պատմությունը գրել. գնացի 2003-ին։ Աղջիկս երեք տարեկան էր. տղաս այնտեղ պիտի ծնվեր, իմ աշխատավարձը յոթ հազար դրամ էր, ևս չորս հազար վաստակում էր կինս։ Գերմանիան, այն տարիներին, պատկերացնում եք։

Առաջին ութ ամիսը անիմաստ էր. կայսերական պատկերացումներով, որ դու երբեք էլ երրորդ աշխարհից չես եղել, պատմություն, մշակույթ, մի քիչ ջարդ-մարդ, պատմական անարդարություն ու Խորհրդային Հայաստանի ապահով ու բարեկեցիկ տարիների արձագանք։ Ու հանկարծ պարզվում է, որ դա ոչ մեկի տանձին չէ։ Մյուսները, երրորդ աշխարհից, ում քո ծնողները օգնում էին տուն կառուցել, ֆրանսերեն են խոսում, ու պարզվում է, պետքն են նրանք, որովհետև բրածո են, իսկ քո ռուսերենը, էլի ոչ մեկի տանձին չէ, դու էլ ոչ մեկի տանձին չես, բրածո չես։ Միգուցե լավ է, որ բրածո չես։

Ամենաբարդը հասկանալն էր, ու ավելի բարդ՝ ընդունելը, որ պիտի զրոյից սկսել։ Մի կողմ դնել ամեն ինչ ու սկսել։

Սկսվեց գարնանը, երբ ավտոբուսը համալսարանից հանրակացարան էր գնում, ու հանկարծ ծառերն այստեղ նույնքան կանաչ թվացին, որքան տանը։ Չնայած տանը ծառեր շատ չկային։ Հողի գույնը մինչև վերջ էլ խորթ մնաց, խոտի հոտը՝ նույնպես։ Բայց սա ուրիշ ոլորտից է։

Որոշեցի մնալ ու ապացուցել, որ կարող ես։ Կարող ես դու՝ ինքդ քեզ համար, կարող ես դու՝ մյուսների համար։ Չնայած մյուսների տանձին չէիր։ Գեղջկական, հայկականության հետ երևի կապ չունի, միգուցե ունի, զգացում է, համայնքը զորավոր է, պիտի համայնքի հետ ապրել։ Չնայած համայնքը տարօրինակ կերպով «կոլեկտիվ» կամ «հոտային» չէր, ինչ-որ շատ էր «անհատական», չնայած թիմային-թիմային էին խաղում։

Հաջորդող երկու տարիների ընտանիքի հետ էր։ Աղջիկս սկսեց գերմաներեն-հայերեն խոսել, ամենապայծառն էր մանկապարտեզում (և ոչ թե նրա համար, որ իմ աղջիկն էր)։ Ծնվեց Դավիթը։ Ջղային, ջղային։ Սոնան փայլում էր, իսկ ինքը ջղային էր։ Հարևան կաթոլիկ քահանան երկու տարի համոզում էր կնքել երեխաներին։ Չնայած կաթոլիկ ենք ինքերս (ֆրանկ), որոշել էինք, որ մենք ուրիշ կաթոլիկ ենք, լեհ կաթոլիկների հետ գործ չունենք։

Եկեղեցու զանգերը, որ հենց մեր պատուհանի տակ էին, Երևանում այնքան դրանց ղողանջին կարոտում եմ։

Սուրբ ծննդյան տոներին Մարիամի դերը ոսկեմազ գերմանացի աղջիկը խաղաց, չնայած միակ սևահերը (Ֆեյզային չհաշված, որ թուրք էր), աղջիկս էր։ Ֆեյզան անգամ ծնողներին էր համոզել ու եկեղեցի բերել, մանկապարտեզը եկեղեցում Հիսուսի ծնունդն էր տոնում։ Մենք տխրել էինք, աղջիկս ուրախ էր, նրա համար միևնույն էր։ Միասին տոնեցինք Սուրբ ծնունդը, հետո մենք հունվարի մեկ տոնեցինք։

Ապացուցելը, ապացուցեցի, երեք տարվա տքնաջան (բառի իմաստը հասկացա) աշխատանք էր, բայց պարզվեց, իմաստ չուներ, ինչպես և իմաստ չունի ամեն մի գործ, որն արվում է ապացուցելու համար։ Արդյունքը 300-ից ավելի էջերն ու մի թղթի կտոր, որից հետո իրավունք ունեմ անգամ հեռախոսագրքում Dr. գրել իմ անվան դիմաց։

Գալուց առաջ Հովնաթանը զգուշացրեց, թե հանկարծ չմտածես, ինչ֊որ կարևոր բան ես արել, ոչ մի բան էլ չես արել, իսկ ինձ թվում էր, թե կարևոր բան եմ արել։ Հովնաթանը ճիշտ էր, հետո ճիշտ էր լինելու ամեն անգամ, երբ մերժվում էր օտար ափերում բախտ որոնելու իմ հերթական փորձը։

Այս անգամ էլ Հայաստանը փրկություն թվաց, մինչև վերջացան կուտակած փողերը, արագ վերջացան։ Մտածում էի, ամենակարևորը ես եմ, չեն գնահատում, ինչպե՜ս չեն գնահատում։ Ես ինձ կարևոր էի թվում, չնայած երեսունին մոտ էի։ Բայց Հայաստանը բոլորովին ուրիշ պատմություն է։

Չորեքշաբթի, Մարատ
--

No comments:

Post a Comment